Бу күннэргэ Дьокуускай куоракка Ем.Ярославскай аатынан кыраайы үөрэтэр түмэлгэ саха омук тапталлаах ырыаһытыгар, ырыаны айааччытыгар Валерий Власьевич Ноевка аналлаах быыстапка аһылынна.
Кини 60-с сыллардаахха Баатараҕа сахалартан бастакы Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Ф.К.Попов аатынан Баатара оскуолатыгар муусука учууталынан үлэлээбитэ. Биһиги, оччотооҕу 5-7 кылаас оҕолоро, киниэхэ үөрэммит дьоллоохпут.
Бу быыстапкаҕа бииргэ үөрэммит дьүөгэбинээн Анастасия Ивановна Слепцованы уонна Валерий Ноевтыын Бэдьимэ кулуубугар бииргэ үлэлээбит Валентина Васильевна Макарованы кытта сырыттыбыт, оҕо, эдэр сааспытын ахтан-санаан ыллыбыт.
Валерий Власьевич олус ирдэбиллээх учуутал этэ. Киһи быһыытынан эйэҕэс-сайаҕас, үрдүк култууралаах этэ. Оҕону кытта оҕо, оҕонньору кытта оҕонньор буолара. Оскуола, нэһилиэк олоҕор көхтөөхтүк кыттара. Оскуолаҕа 30 оҕолоох хуору тэрийбитэ. «Родина любимая моя», «Бухенвальдский набат», «Хотят ли русские войны?» диэн ырыалары ыллаабыппытын өйдүүбүн. «Мин космонавт буолуом» диэн бэйэтэ суруйбут ораториятын ыллаппыта.
«Мин космонавт, космонавт буолуом,
Үрдүккэ-үөһэҕэ үөрүүнэн көтүөм,
Төрөөбүт дойдум, чэлгийэ сайын,
Космонавт уолуҥ сотору төннүө!» — диэн тыллары, хуор ыллыы турдаҕына, миэхэ дорҕоонноохтук саҥартарар буолара. Ол миэхэ өйбөр чаҕылхайдык хатанан хаалбыт.
Кэлин устудьуоннуу сылдьан учууталбыт Валерий Ноев айбыт ырыаларын уостан түһэрбэккэ ыллыыр этибит. Кини ырыалара дириҥ иэйиилээхтэр, киһи дууһатын кылларын таарыйаллар.
Билигин санаатахха, В.В.Ноев олох эдэр сааһыгар олохтон барбыт эбит… Билигин баара эбитэ буоллар, төһөлөөх саҥа ырыалары чыычаах гынан көтүтүө эбитэ буолла?!.
Талааннаах муусукаан, ырыаһыт, ырыа айааччы, учуутал Валерий Ноев ырыалара өлбөт тыыннаахтар. Кини айбыт ырыалара саха омук баарын тухары сүрэҕи сүүдүтүөхтэрэ, дууһаны долгутуохтара!
Елена Прокопьева (Варламова),
В.В.Ноев үөрэнээччитэ.