Туризмы тыа сиригэр эмиэ сайыннарыахха сөп

Тыа дьоно тыа хаһаайыстыбатыттан ураты өссө эбии туризмынан дьарыктаныан сөп.

Валентина, Василий Неустроевтар икки оҕолоох эдэр дьиэ кэргэн Бэдьимэ нэһилиэгин Быһыттаах диэн сиригэр 4 гаа сири Уһук Илин гектарынан ылан, уонча сыл ыралаабыт баҕа санааларын олоххо киллэрэн, бэйэлэрин күүстэринэн дьон сынньанар сирин тэрийбиттэр.

Турбаза турар миэстэтэ ураты кыраһыабай айылҕалаах. Ыраас-сырдык уулаах, субуллар Суола үрэх үрдүгэр турар буолан, аат толкуйдуурга «Үрэх» диэн тылга «Суола» бастакы буукубатын холбоон «Сүрэх» диэн тылы таһаарбыттар. Сүрэх диэн тыл тапталы, сылаас иэйиини, дьиэ кэргэни кытта ыкса ситимнээх тыл буолар.

Тэрийээччилэр манна кэлэн дьиэ кэргэнинэн таптаан сынньанар, аймахтары кытта мустан  алтыһар, үлэттэн-дьиэттэн аралдьыйан айылҕаҕа тахсан күүс-сэниэ ылынар сир буолуон баҕараллар.

«Сүрэх» турбазаҕа икки тутуу баар. Аныгылыы тутуулаах А-фрейм дьиэ уонна иһигэр паарданар хостоох, баанньыктаах сынньанар дьиэ. Дьиэлэр иккиэн аныгылыы хааччылыылаахтар. Ону таһынан үрэх үрдүгэр сайыҥҥы өттүгэр 150 киһиэхэ аналлаах, үрүттээх, аһаҕас тутуу баар.

Туризм диэҥҥэ туох эрэ ураты баар буолара наада диэн, Нерюнгри куорат Иенгра дэриэбинэтиттэн хотугу табалары аҕалан иитэ сылдьаллар. Иенграҕа табалары тутар ыстаада баар эбит, онтон кыыл таба аҥардаах атыыр табаны, Өймөкөөнтөн кэлбит ийэ табаны иитэ ылбыттар. Табалар этэҥҥэ кыстаан, саас тугуттаммыттар.  Бойукаан уонна Бойтукаана билигин 2,5 ыйдаах Бойтукаанныын сынньалаҥ базатын хаһаайыттара буолан, кэлбит ыалдьыттары кэрэхсэтэллэр.

Эдэр ыал саҕалаабыт дьыалаларын салгыы сайыннарар баҕалаахтар. Ол курдук социальнай хантараак нөҥүө харчы ылан, түөрт буоксалаах гараас туттубуттар. Бу соторутааҕыта улууска туризм сайдыытын куонкуруһар кыттан, кыайаннар, дьону  аралдьытарга  мототехника (квадрацикл) ылар кыахтаммыттар.

Кылгас сайыммытын умнуллубаттык, туһалаахтык, өйдүү-саныы сылдьар гына атаарыаҕыҥ. Саҥа-сонун сиргэ, Суола үрэх үрдүгэр санаалыын сааһыланар, дууһалыын сынньанар бэртээхэй туристическай база баар буолбут.

 

Елизавета Неустроева.