Олунньу 7 күнүгэр Аллараа Бэстээххэ “Парус” успуорт киинигэр дьоро күн үүннэ. Мэҥэ Хаҥалас улууһа төрүттэммитэ 95 сылынан улуустааҕы национальнай многоборье федерациятын, социальнай бэлиитикэҕэ управление көҕүлээһиннэринэн “TUTUMFEST” бэстибээл үрдүк таһымнаахтык ыытылынна.
Тутум эргиир көрүҥэр чөмпүйэнээт үөрүүлээх күнүнэн улуустааҕы национальнай многоборье федерациятын бэрэссэдээтэлэ Вячеслав Санников эҕэрдэлээтэ, Иннокентий Лебедев – Амикан ырыатын-тойугун бэлэхтээтэ.
Улуус баһылыгын 2024 с. ыччаты көҕүлүүр бырайыагын гранын кыайыылааҕа, улуус национальнай многоборьеҕа кылаабынай тириэньэрэ Темир Сыдыкбеков күрэхтэһии сүрүн судьуйатынан үлэлээтэ. Оҕолор уонна улахан дьон икки ардыларыгар бастакытын ыытыллыбыт өбүгэттэн кэлбит көрүҥҥэ 91 спортсмен саастарынан бөлөхтөргө араарыллан кытыннылар. Имигэс сис, бигэ тирэх, суот-ахсаан күрэхтэһиитэ дьон интэриэһин тардыан тарта. Темир Абдыкалыевич кыттааччыларга күрэхтэһии быраабылатын көрдөрөн быһаарда. Бу кэннэ биэс былаһаакканан тэҥҥэ спортсменнар төрөөбүт сылларынан ыҥырыллан эрийсиилээх киирсиилэргэ холоннулар. Бу көрөөччүлэргэ, ыалдьааччыларга биир кэрэ көстүүлээх көрүҥ буолла.
Күрэхтэһии бочуоттаах ыалдьытынан Мэҥэ Хаҥаластан уонна Нам улуустарыттан төрүттээх 2023 с. Дыгын Оонньууларын чөмпүйүөнэ, тутум эргиир көрүҥэр 2 мүнүүтэҕэ 76 эргиири оҥорбут Вячеслав Дьяконов ыҥырыллан кыттыыны ылан, күрэхтэһии таһымын үрдэттэ. Вячеслав Николаевич оҕоҕо-ыччакка маастар кылаас ыытта. Манна оҕолор көхтөөхтүк кыттан интэриэһиргиир ыйытыктарын биэрдилэр: хас сааһыттан бу көрүҥүнэн дьарыктаммытын, тириэньэрэ кимин, салгыы туох былааннааҕын, күннээҕи эрэсиимин, тугу аһыырын, битэмииннэри төһө сиирин, о.д.а. Биллиилээх спортсмен илии баттааһынын ылаары уочарат буолла. Вячеслав Дьяконов судургу, көнө, эйэҕэс майгытынан оҕо-аймах кутун тутта. Кини тутум эргиир көрүҥэр бастакытын ыытыллар күрэхтэһиигэ кыттааччылар кыралыын-улаханныын харахтара уоттааҕын, бириистэрэ олус үчүгэйдэрин, ыччаты успуорка көҕүлүүр суолталаах күрэхтэһии буоларын бэлиэтээн эттэ.
Түмүккэ, 2016-2017 сс. төрүөх уолаттарга Аллараа Бэстээхтэн Сайдам Иванов 50, кыргыттарга Майаттан Мира Сыдыкбекова 30, 2014-2015 сс. төрүөх уолаттарга Аллараа Бэстээхтэн Владимир Филиппов 41, кыргыттарга Амалия Филиппова 30 эргиири оҥорон бастаатылар. 2012-2013 сс. оҕолорго Аллараа Бэстээхтэн Максим Демченко 45-тэ, Бэдьимэттэн Санаайа Егорова 34-тэ эргийэн бастакы миэстэ буоллулар. 2010-2011 сс. төрүөх уолаттарга Сыымахтан Тимур Сосин 52 эргииринэн 1-кы, Хаптаҕайтан Эрчим Дмитриев 44 эргииринэн 2-с, Виктор Адамов 42 эргиири оҥорон 3-с, кыргыттарга Бэдьимэттэн Алекса Сергучева 40-нэ эргийэн 1-кы, Хочоттон Наталья Федорова 32-тэ эргийэн 2-с уонна Майаттан Тома Сыдыкбекова 30-та эргийэн 3-с бириистээх миэстэлэри хааччыннылар. 2007-2009 сс. төрүөх ыччакка Майаттан Владимир Ксенофонтов 53 эргииринэн бастакы, Павловскайтан Владимир Новгородов 51 эргииринэн иккис, Геннадий Пак 50 эргииринэн үһүс итиэннэ кэрэ аҥардарга Майаттан Алина Федорова 55 эргииринэн бастакы, Мооруктан Ньургуйаана Окорокова 33, Бэдьимэттэн Арина Семенова 33 эргиири оҥороннор 2-3 миэстэлэри үллэһиннилэр.
2003-2006 сс. төрүөх ыччакка Төҥүлүттэн Владислав Кузьмин 64 эргиири оҥорон эрэллээхтик бастаата. 1990-2002 сс. төрүөх улахан дьоҥҥо Хаҥаластан төрүттээх, Харатааҕы успуорт лиссиэйин бүтэрбит Александр Мушников 50 эргииринэн 1-кы, Хаптаҕайтан Даниил Васильев 43 эргииринэн 2-с, Лоомтукаттан Ньургун Назаров 38 эргииринэн 3-с, Табаҕаттан Полина Васильева 27 эргииринэн бастаан, бириистээх миэстэлэри ыллылар. 1989 с. төрүөх ыччат уонна бэтэрээннэр икки ардыларыгар Быраматтан Артем Романов 34 эргиири оҥорон бастаата.
Ыйааһыннарыгар миэстэлэспиттэр мэтээллэринэн, дипломнарынан, бастаабыттар өйдөбүнньүк статуэткаларынан наҕараадаланнылар.
Күрэхтэһии түмүгүнэн тутум эргииригэр улууска түөрт рекорд олохтонно. 18-гар диэри саастаах уолаттарга Владимир Ксенофонтов 53, 18-гар диэри саастаах кыргыттарга Алина Федорова 55, 18-тан үөһээ саастаах эр дьоҥҥо Владислав Кузьмин 64, 18-тан үөһээ саастаах кэрэ аҥардарга Элеонора Ксенофонтова 42 эргиирдэри оҥордулар. Улуус бааһынай-пиэрмэр хаһаайыстыбаларын ассоциацияларын бэрэссэдээтэлэ Ньургун Габышев “TUTUMFEST” бэстибээл муҥутуур кыайыылаахтарыгар Алина Федороваҕа 55000, Владислав Кузьмиҥҥа 64000 солкуобай харчынан анал бириистэрин үөрүүлээхтик туттарда. Бу эргиирдэрин ахсаанынан бэриллибит харчынан бириис ыччаты чөл олоххо угуйар тутум эргиирин көрүҥэ улууска тэтимнээхтик сайдарыгар үчүгэй көҕүлүүр күүс буолуоҕа. Рекордсменнар өйдөбүнньүк бэлэхтэринэн наҕараадаланнылар.
Аллараа Бэстээхтэн Артур Шагенян салайааччылаах “Мегинские автомагистрали” ХЭТ, Майаттан урбаанньыттар Максим Забровскай (“Күн” маҕаһыын), Михаил Павлов (“Баарт” маҕаһыын) успуонсардаан тэрээһин таһымнаахтык ыытыллыытыгар күүс-көмө буоллулар.
Вячеслав Дьяконовка ыалдьыттаабытыгар, маастар кылаас көрдөрбүтүгэр махтанан улууспут баһылыгын бастакы солбуйааччыта Василий Михайлов баһылык, дьаһалта, дьокутааттар сэбиэттэрин ааттарыттан Эҕэрдэ суругу кытта кыыннаах саха быһаҕын бэлэх уунна. Улуустааҕы национальнай многоборье федерациятын аатыттан “Дьулус, тулуй, кыай” диэн суруктаах мэтээллэрин ыйыыр анал оҥоһугу (медальница) бэлэхтээтилэр.
Маны таһынан, блогер Алеся Сосина Быраматтан иккис миэстэлээх Руслан Яковлевка “Кыайыыга дьулуурун иһин” анал бирииһин туттарда. Бу күн саха маастара оҥорбут тутум эргийэр маһа хамаҕатык атыыга барда.
Күрэхтэһии сүрүн сэкирэтээринэн улуустааҕы национальнай многоборье федерациятын солбуйааччы дириэктэрэ Афанасий Максимов үлэлээтэ, СӨ физкултуураҕа уонна успуорка туйгуна, гиирэ көрүҥэр успуорт маастара Виталий Пестряков комментарийдаан ыытта.
“TUTUMFEST” бэстибээли култуура управлениетын үлэһиттэрэ иилээн-саҕалаан үрдүк таһымнаахтык ыыттылар.
Успуорт дьоро күнүн кыттыылаахтара тэрийээччилэргэ, успуонсардарга махтанан тарҕастылар.
Марелла Баишева.
