Төрөөбүт тыл – норуот уһун кэмҥэ олорбут олоҕун устуоруйатын тыыннаах кэрэһитэ. 1996 сыл олунньу 9 күнүттэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин бастакы Бэрэсидьиэнин Михаил Ефимович Николаев Ыйааҕынан Семен Андреевич Новгородов төрөөбүт күнэ Төрөөбүт тыл, сурук-бичик күнүнэн биллэриллибитэ. Бу күнтэн ыла сыл ахсын саха тыллаах бу күнү уруйдаан-айхаллаан көрсөбүт.
А.В. Чугунов аатынан Мэлдьэхси орто оскуолатыгар Ийэ тыл күнэ киэҥник бэлиэтэннэ. Сарсыардаттан оҕолор, бары үлэһиттэр сахалыы мааны таҥаспытын сайбаччы кэтэн киэҥ саалаҕа муһуннубут. Аан маҥнай саха киһи сиэринэн Надежда Андросова алгыһынан ыраастанныбыт, арыылаах алаадьы, саламаат амсайдыбыт. Үөрүүлээх тэрээһиммит сүрүн чааһа саха норуотун улуу сырдатааччыта, бастакы лингвист-учуонай, реформатор, саха маассабай суругун-бичигин төрүттээччи, бастакы сахалыы алпаабыты, учебниктары оҥорбут, саха норуота сайдарыгар, үөрэхтэнэригэр сүдү кылааты киллэрбит Семен Андреевич Новгородовка ананна.
Күн иккис аҥаарыгар кылаастар икки ардыларынан үгэс буолбут оһуокай күрэһэ ыытылынна. Үс бөлөҕүнэн оһуокай түһүлгэтин тэрийдибит. Оһуокайы таһаарааччы оҕолор чуор куоластарынан, түһүлгэлэрин тэниттилэр, оһуокай үҥкүүтүн көҕүлүттэн туттулар. Дьүүллүүр сүбэ быһаарыытынан үрдэл үрдүк аатын бастакы бөлөххө 3 кылаас (oһуокайы таһаарааччы Диана Баишева), иккис бөлөххө 5 кылаас (таһаарааччы Айысхаана Сокольникова), үһүс бөлөххө 11 кылаас (таһаарааччы Юлиянна Игнатьева) кэлэктииптэрэ ыллылар. “Кылаан чыпчаал” үрдүк аатын 10 кылаас (таһаарааччы Кыыдаана Баишева) сүктэ. Түмүккэ күрэһи сыаналаабыт оһуокайдьыттар маастар кылаастары көрдөрдүлэр.
Уһуйаан иитиллээччилэрин, алын сүһүөх үөрэнээччилэрин икки ардыгар “Олоҥхо дойдута” оҥоһук күрэһэ ыытылынна. Уопсайа 11 үлэ сыаналанна. Кыайыылаахтарынан бастакы үрдэли Амелия Степанова (3 кылаас) “Орто дойду олохтоохторо”, иккиһи Вилена Михайлова (2 кылаас) “Томороон тойон, Хоҥкуунда хотун”, үсүһү Владислав Протопопов (уһуйаан) “Олоҥхоһут” үлэлэринэн ыллылар.
Үрдүкү кылаас үөрэнээччилэригэр, учууталларыгар аналлаах «Төрөөбүт тыл түмэр түһүлгэтэ» ТОК-оонньуу ыытыллыбыта. Түөрт хамаанда тэриллэн алта түһүмэҕи ааспыттара.
Нэдиэлэ устата саха тылын уонна бибилэтиэкэ уруоктарыгар сахалыы өй оонньууларын оонньоон, таабырыннары таайсан, остуол оонньууларыгар күрэстэһэн астынныбыт. Саха тылын, суругун-бичигин күнүн сыл аайы киэн тутта, үөрэ-көтө, астына-дуоһуйа бэлиэтиибит. Төрөөбүт тылбыт үйэлэри уҥуордаан барҕара сайда турдун.
Арылхан Сокольников, Мэлдьэхси орто оскуолатын 8-с кылаааһын үөрэнээччитэ.
