Сарсыардааңы сахалыы аспыт
Симиин күөрчэх сииргэ астык.
Кэл эрэ, ыалдьыт, кэпсэтэ, чэйдээ.
Күндү астан амсай, күөрчэҕи мэйдээ.
Киһи этигэр-сиинигэр, доруобуйатыгар туох-хайдах аһылыгы сиирэ-аһыыра олус суолталаах уонна улахан дьайыылаах. Уһун үйэлэниигэ, чөл туруктаах буоларга өбүгэлэрбит сибиэһэй астара киһи доруобуйатыгар суҥкэн туһалаахтар, суолталаахтар, эмтээхтэр. Үүт ас араас ыарыылартан харыстыырын, аҕа саастааах дьоммут сүбэлэрин-кистэлэҥнэрин кэнчээри ыччаттарбытыгар, оҕолорбутугар өйдөтүөх, тириэрдиэх тустаахпыт.
Ол курдук ити санаанан сиэттэрэн олунньу 17 күнүгэр И.Г.Тимофеев аатынан Майа лиссиэйигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр төрөөбүт тыл, сурук-бичик күнүгэр, Арассыыйаҕа дьиэ кэргэн сылыгар ананар, саха төрүт үгэһин тарҕатар, норуот төрүт үгэстэрин, сиэри-туому оҕоҕо билиһиннэрэр, төрөппүттэри, эбээлэри оскуола иитэр-үөрэтэр үлэтигэр чугаһатар сыаллаах-соруктаах «Мин дьиэ кэргэним сахалыы сандалыта» быыстапка-дьаарбаҥка буолан ааста. Дьаарбаҥканы лиссиэй тыл кафедратын учууталлара, иитэр үлэ ыстаабын чилиэннэрэ тэрийдилэр. Бу күн хас биирдии кылаас эттэн, балыктан, бурдук астарын көрүҥнэрин астаан остуолу толордулар. Хас биирдии хаhаайка сир ийэ бэлэҕиттэн оҥорбут араас барыанньалары, утахтары аҕалан күндүлээтилэр, киһини үрүҥ тыынныыр үрүҥ ас арааһын тэлгэттилэр. Биhиги уhун тымныы кыhыммытыгар cаха киhитэ эт сиэбэтэҕинэ аhаабатах тэҥэ сананар буоллаҕа. Ол курдук кус-хаас, сүөhү-сылгы, тыа кыылын этиттэн, быарыттан араас эгэлгэ, иҥэмтэлээх, тотоойу ас көрүҥүн төрөппүттэрбит мустубут оҕолорго амсаттылар. Үөрэнээччилэр туох баар эмтээх, доруобай, сибиэһэй ас арааһа бэйэбит тулалыыр айылҕабытыгар баарын өйдөөтүлэр. Бэл В.Л. Серошевскай бэйэтинэн этэн турардаах: «Главное богатство якутов – это их национальная пища: кобылье молоко – кумыс, кобылье мясо, сорат, саламат, юрюмэ, хаях».
Тэрээhин тумүгүнэн кылаастарга анал аатар иҥэрилиннилэр:
6 кылаас кэлэктиибэ – “Баай астаах сандалы”, “Байанай бэлэҕэ”; 5 кылаас – “Баай астаах сандалы”, “Амтаннаах астаах сандалы”; 8-2 кылаас – “Үрүлүйэр үрүҥ ас”, “Амтаннаах астаах сандалы”; 9-2 кылаас – “Иҥэмтэлээх идэhэ этэ”, “Сир ийэ бэлэҕэ”; 8-1 кылаас – “Күөх Боллохтон бэриhиннэрии”; 9-1 кылаас – “Сир ийэ бэлэҕэ”.
Онон дьаарбаҥкаҕа мустубут дьон саха төрүт аһылыгын амсайан, айылҕалыын алтыспыкка тэҥнэһэн, күүс-уох эбилиннилэр, сэниэлэннилэр. Тэрийээччилэр астаабыт аскыт амтаннаах буоллун, оңорбут аскыт тотоойу буоллун диэн алгыһынан түмүктээтилэр.
