Бэс ыйын 12-13 күннэригэр Мэҥэ Хаҥалас улууһун түөт нэһилиэгэр олорор сиринэн бэйэни салайыныы тэриллиилэрин (ТОС) өйүүр күрэх 3-с түһүмэҕэ түмүктэннэ.
Муус устарга биһиги улууспут өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкурус түмүгүнэн бэйэни салайыныы бастыҥ үлэлээх тэриллиилэрин өйүүргэ анаан уопсайа 1912500 солкуобайы ылары ситиспитэ. Ити сууманы нэһилиэктэр икки ардыларыгар күрэх тэрийэн үллэрбитэ. Кыайыылаах 4 нэһилиэккэ – Нөөрүктээйигэ, Балыктаахха, Чыамайыкыга, Мэлдьэхсигэ нэһилиэк иһинээҕи түөлбэлэрин – бэйэни салайыныы тэриллиилэрин ортотугар эмиэ күрэхтэрин ыыттылар.
Үһүс түһүмэх түмүгунэн Нөөрүктээйи нэһилиэгэ уопсайа 900000 солкуобай 5 ТОС-ка үллэрдэ. Маргарита Шарина салайааччылаах «Хаххахтаах» ТОС «Сири-уоту тупсаран оҥорууга уопсастыбаннай көҕүлээһини сайыннарыы» диэн бырайыагы көмүскээн, 228925 солкуобайы ылары ситистэ. «Афанасий Бродников уһаайбатын чөлүгэр түһэрии» бырайыагы көмүскээбит Ирина Кириллина «Төрүт» түөлбэ 225000 солкуобайдаах өйөбүлү ылар буолла. Надежда Авелева салайар «Эргэ Павловскай» ТОС Старообрядческай таҥара дьиэтин күрүөлээһиҥҥэ, сэлиэнньэ өйдөбүнньүгүн харыстааһыҥҥа туһуланар бырайыагы олоххо киллэриигэ 117286 солкуобайга тигистэ. Бу бырайыак үүнэр көлүөнэлэргэ нэһилиэк устуоруйатын үйэтитэр сыалы тутуһар. Мария Яковлева салайар «Приленскэй» уонна Светлана Торговкина салайааччылаах «Заозернай» ТОС-тарга оҕо ооньуур былаһааккаларын оҥорор, тупсарар буоллулар. Бырайыактар суммалара 250000-лыы солкуобайга тэҥ.
Балыктаах нэһилиэгэр «Саһарҕалаах аартык» ТОС Евдокия Ноговицына салайыытынан 312500 солкуобайы ылла. Дьон-сэргэ саамай таптаан сылдьар сиригэр – сыыры тахсыыга аартыктарын уоттаан-күөстээн, бырайыактарын олоххо киллэрэри ситистилэр.
Мэлдьэхси нэһилиэгэр 3 түһүмэх түмүгүнэн, 6 сайаапкаттан талыллан, Сахайыына Столярчик салайааччылаах «Саһарҕа» ТОС кыайыылааҕынан таҕыста. Бырайыак уопсай суммата 600000 солкуобай, онтон 500000 солкуобайа грант харчыта. Бырайыак иитинэн И.Колосов уонна П.Андросов аатынан улуулуссалар оҥоһуллан, дьон-сэргэ олоҕун тупсарарга үлэлиэхтээх диэн бэлиэтээтилэр.
Чыамайыкы нэһилиэгэр Аграфена Дьячковская салайаачыыта «Ньыкыы» түөлбэ «Мин тапталлаах Чыамайыкым» диэн бырайыакы көмүскээн үлэҕэ киллэрэр буолла. Бырайыак уопсай суммата 200000 солкуобай буолар. Үлэ түмүгүнэн «Мин тапталлаах Чыамайыкым» диэн конструкция оноһуллуоҕа, уопсай субуотунньуктар тэриллиэхтэрэ, сынньанар сир үлэҕэ киириэҕэ диэн эрэнэрэллэр.
Бырайыактар хаачыстыбалаахтык оҥоһуллан олоххо киирэллэригэр нэһилиэктэр дьаһалталара уонна бэйэни салайыныы тэриллиилэрэ эбии үбүлээһини көрдүлэр. Бары бырайыактар 2024 сыл ыам ыйыгар диэри үлэҕэ киириэхтэрэ.
Олорор сиринэн бэйэни салайыныы тэриллиилэрин өйүүр күрэх кыайыылаахтарын эҕэрдэлиибит уонна бырайыактарбыт ситиһиилээхтик олоххо киирэллэригэр баҕарабыт.
Октябрина Кулешова,
социальнай бэлиитикэҕэ управление салайааччыта.