Ходоро нэһилиэгин Хатыҥнааҕар олорор элбэх оҕолоох Марина, Спиридон Федоровтар дьиэ кэргэн сүөһү-ас иитэн быр-бааччы олороллор. Спиридон Егорович Майатааҕы ДьУоКХ-ҕа операторынан үлэлиир, ийэлэрэ Марина Андреевна олохтоох култуура киинигэр техүлэһит.
Федоровтарга 1999 с. ыал буолалларыгар төрөппүттэрэ сүөһү анаан кэтэх хаһаайыстыба тэринэллэригэр олук уурбуттар. 10-ча сыллааҕыта социальнай хантыраакка кыттан тиэхиньикэ ылбыттар, онон сүөһүлэрин элбэтэр баҕа санааларын олоххо киллэрбиттэр. Эргэ хотонноругар кыараҕас буолан барбытыгар быйыл саҥа киэҥ-куоҥ хотон туттан киирбиттэр. Манна билигин төбөтүнэн 14 сүөһү кыстыкка киирбит. Саха боруодата борооскулары атыыласпыттар. 14 кууруссалары сэргэ 5 мончуук буолар кустары иитэн туруораллар. Кууруссаларыттан күннэтэ 5-6 сымыыты ылаллар. Быйыл сайын 5 ынаҕы ыабыттар. Күннэтэ 60-ча киилэ үүтү сэппэрээтэринэн киэһэ-сарсыарда түһэрэн нэһилиэнньэҕэ сибиэһэй сүөгэй атыылаан, эбии дохуот оҥостубуттар. Ордук сүөгэйдэринэн кыһын сиир арыыларын таптайан хаһааммыттар, абараат үүттэрин суорат, иэдьэгэй оҥостон сиэбиттэр. Ынахтарын сынньатаары кэмигэр уоллараллар. Биир ынах номнуо синньии турар.
Федоровтар дьиэ кэргэн 2020 с. улуустааҕы “Тыа сирин ыала” онлайн-куонкуруска кыттан кыайыылааҕынан тахсан үөрүү өрөгөйүн билбиттэр. 2022 с. өрөспүүбүлүкэтээҕи “Дьиэ кэргэн” куонкуруска кыттан 1-кы истиэпэннээх дипломунан наҕараадаламмыттар. Манна кинилэри нэһилиэктэрин дьаһалтата көҕүлээн кытыннарбытыгар ыал ийэтэ махтанар.
Бэһис оҕолорунан ийэ хапытаалын ылан, Намтан тутааччылары наймылаһан 8х10 кв. миэтэрэ иэннээх саҥа дьиэ туттан киирбиттэр.
Федоровтар дьиэ кэргэнинэн бары от үлэтин туохтааҕар да сөбүлүүллэр. Манна оҕолор кыраларыттан кыраабылынан, атырдьаҕынан тутта үөрэммиттэр, иһэр ууларын баһаллар. Сайын от үлэтэ саҕаланна да кыраларыттан сайыһан туран барса үөрэммиттэр. Билигин улаатан бэйэлэрэ үлэһит буолан эрэллэр. 14 гектардаах Тоҥус алааһа диэн бас билэр сирдээхтэр, Батымаайы, о.д.а. хас да сири эттэһэн оттууллар. Быйыл сылы туоруурга отторо баар. Дьиэ таһыгар ып-ыраас муус тиэллэн кэлбит.
-Биһиги оҕолорбутун бэйэ оҥорон таһаарар аһынан аһатаары сүөһү-ас иитэбит. Улахаммыт Айсен оскуола кэнниттэн тута аармыйаҕа сулууспалаабыта, билигин суолга үлэлиир. Айаал устудьуон, кэтэхтэн үөрэнэр, тимир суолга стропальщигынан үлэлиир.
Айна тыа хаһаайыстыбатын техникумун юридическай отделениетын устудьуона. Ньургун 10-с кылаас үөрэнээччитэ, тенниһинэн дьарыктанар, улуус сүүмэрдэммит хамаандатын чилиэнэ. Айселина 3-с кылааска үөрэнэр, ыллыырын сөбүлүүр. Оҕолор бары сөбүлүүр дьарыктаахтар, аҕабыт теннистиир, мин мас тардыһар этим. Оҕо көмөтө наһаа элбэх. Уол-кыыс диэн арахсыбакка, бары бииргэ саба түһэн, дьиэ-уот, хотон үлэлэрин үмүрүтэбит. Сир аһын дьиэ кэргэнинэн сылдьан үргээн хаһаанабыт, ордугун атыылаан оскуолаҕа үөрэнэр оҕолорбутун таҥыннарабыт. Ууну-хаары барытын оҕолор быһаараллар. Кэргэмминиин икки өттүттэн халыҥ аймахтаах буоламмыт, от-мас үлэтигэр бары саба түһэбит. Сүөһү-ас иитэрбитигэр Алексей Коркинович Васильев баһылыгынан үлэлии олорон көҕүлээбитэ, өйөөбүтэ элбэх. Оттуур сирбит суоҕа, онуоха бас билиигэ алаас анаабыта. Киниэхэ уонна тыа хаһаайыстыбатын исписэлииһэ Валентина Ивановна Герасимоваҕа, эдэр, кэскиллээх баһылыкпытыгар Виктор Егорович Федоровка махталбыт улахан, — диир хаһаайка.
Ньургун Федоров ситиһиилээх спортсмен буоларын саалаҕа элбэх мэтээлэ ыйанан турара туоһулуур.
Улахан дьиэ кэргэн аҕа баһылыга Спиридон Федоров оҕолорун куйуурга, муҥхаҕа, тиэхиньикэни баһылыырга, бэйэтин сатабылларыгар кыра саастарыттан илдьэ сылдьан уһуйар. Онон, оҕолор сүөһүгэ-сылгыга сыстаҕас буола улаатаннар, хотон үлэтиттэн толлубаттар-саллыбаттар. Айаал бэйэтэ убаһа атыылаһан сылгы иитэр баҕатын олоххо киллэрбит. Билигин биэлээх, тыйдаах, дьонугар иккис сылын убаһа сиэппит. Федоровтар сүөһүлэрин, сылгыларын ахсаанын өссө элбэтэр баҕалаахтар, инники былааннара киэҥ.
Марина Андреевна “Алгыс” түөлбэ салайааччытынан 10-ча сыл үлэлээбит. Туох да тэрээһинтэн туора турбат уопсастыбанньык, иис буоллун, успуорт буоллун, барытыгар бэйэтинэн көҕүлээн, кыттарын сөбүлүүр. Саха сатаабатаҕа суох диэн бэйэтин сайыннаран саҥаттан саҥаны билэ-көрө, үөрэтэ сылдьар. Майаҕа “Туойаанаҕа” сылдьан туой иһити оҥорорго үөрэммититтэн астынар, үөрэр. Быраҕыллар хортуон дьааһыктары иккистээн тыын биэрэн маллаах иһит, о.д.а. хаһаайыстыбаҕа туттуллар наадалаах маллары оҥорбут. Олоҥхо дэкээдэтин чэрчитинэн оскуола, уһуйаан оҕолоругар анаан сыыс таҥастарынан олоҥхо дьоруойдарын оҥорон үс дойдуну көрдөрөр композицияны нэһилиэк талба талааннаах далбардарын иһигэр киирсэн оҥорсубут.
Үлэни, сынньалаҥы дьүөрэлии тутан ыччатын өбүгэтин үгэһигэр иитэр-үөрэтэр мындыр толкуйдаах Федоровтар дьиэ кэргэҥҥэ баҕа санааларын олоххо киллэрэн, салгыы чэчирии сайдалларыгар баҕарабын.
Марелла Баишева.
