Анал байыаннай дьайыыга сылдьар биир дойдулаахтарбытыгар ананар көмөнү Майа сэлиэнньэтигэр үлэ, култуура бэтэрээнэ, Майа далбар хотуна Мария Лукина салайааччылаах «Түмэн» уопсастыбаннай холбоһук сүрүннүүр.
Уопсастыбаннай киин дьиэтигэр киирэ сылдьан иллэҥ киһини булан көрбөтүм, бары анал тус-туспа үлэлээхтэр. Билигин манна ким баҕалаах, бириэмэлээх кэлэн анал таҥас тигэр, хахха сиэккэ өрөр, харысхаллары, чүмэчилэри, эмтээх оттору оҥорон бэлэмниир.
Бу кииҥҥэ үксүн аҕам саастаахтар, ыал ытыктанар эбэлэрэ, ийэлэрэ, түөлбэлэр олохтоохторо сылдьан көмөлөһөллөр. Кинилэр сарсыарда 10 чаастан киэһэ хараҥарыар диэри, хамнаһа суох, буор-босхо үлэлииллэр. Үлэ бэтэрээнин, Хара нэһилиэгин, Майа сэлиэнньэтин бочуоттаах олохтооҕун, олоҥхоһут бэрдин, ытыктанар ыал ийэтин Евдокия Петровна Семенованы көрсөн үлэ хайдах баран иһэрин сырдатарыгар көрдөстүм, онуоха кини:
— Бу иннинэ чүмэчи оҥоруутугар үлэлээбитим. Онно сырыттахпына “хаххалыыр сиэккэни өрүүнү салайан үлэлэт эрэ” диэн көрдөспүттэрин быһа гыммакка ылынан үлэлии сылдьабын, иккис сылбын. Ким баҕалаах кэлэн үлэлэһэр. Чүмэчигэ, сиэккэҕэ дьон көхтөөхтүк көмөлөһөллөр. Сиэккэ өрүүтэ олус эппиэттээх, бириинчик. Муҥха туоратынан уһун синньигэс гына кырыллан бэлэмнэммит таҥастары муҥха хараҕар киллэрэн баайан иһэбит. Бу олус уустук, элбэх сыраттан тахсар, күнү быһа олорон эбэтэр атаххар туран өрөҕүн, олус сылаалаах үлэ. Бары өйүөлээх кэлэн манна кыттыһан эбиэттиибит.
Ис сүрэхтэриттэн бэйэлэрэ көмөлөһө кэлэр тэрилтэлэри, биирдиилээн дьону ахтан ааһыахпын баҕарабын. Ол – райПО бэтэрээннэрэ, «Вилена» маҕаһыын, нолуок сулууспатын, реабилитациялыыр киин, «Кэскил», «Чуораанчык», «Мичил», «Сардаана» уһуйааннар үлэһиттэрэ, ону тэҥэ түөлбэлэр, Майа бочуоттаах олохтоохторо кыттыбыттара. 1979 сыллаах Майа оскуолатын 10 «в» кылааһын бүтэрбиттэр кэлэн баҕа өттүнэн үлэлэспиттэрэ. 1967 сылга бүтэрбиттэр, ону тэҥэ «Арыы тыа», Самсонов аатынан, Академик Ларионов аатынан түөлбэлэр олохтоохторо харчынан көмө оҥорбуттара. Биирдиилээн харчынан Мария Сергеева, Марелла Баишева көмөлөспүттэрэ. В.П.Ларионов аатынан, Ф.Г.Охлопков аатынан Майа оскуолаларын үөрэнээччилэрэ, 8-с уонна 10-с кылаастар кэлэн көмөлөһөн бараллар. Анал байыаннай дьайыы кэккэтигэр оҕолоро сулууспалыы сылдьар ыаллар эмиэ кэлэн көмөлөспүттэрэ – Гаврил, Венера Колесовтар, Яковлевтар дьиэ кэргэттэр.
Уопсайа 2023 сылга 479 киһи көмөлөспүтэ, 2024 сылга 400-тэн таҕыста. Иэнинэн ыллахха, 542 квадратнай миэтэрэни өрөн, баайан, оҕолорбутугар хахха, күүс-көмө буоллун диэн алгыс тылын этэн туттаран ыыппыппыт.
Тохтоло суох күн аайы баҕа өттүлэринэн кэлэн үлэлэһэр дьоммун ааттаталыам этэ. Заредина Сосина, Татьяна Власова, Прасковья Чичахова, Александра Дашеева, Ариадна Филиппова уо.д.а. хастыыта да көмөлөстүлэр. Муҥха биэрэн улахан күүс-көмө буолбут дьоммут: Тимофей Нестеров – үстэ биэрдэ, Федот Харитонов, Александр Герасимов, Надежда Павлова. Көмөлөспүт дьоммор барыларыгар истиҥ махталбын тиэрдэбин, — диэн түмүктээтэ итиэннэ ыксал бөҕөнөн дьонугар үлэлэһэ барда.
Үлэ тохтообот, харысхал сиэккэни баайыыга күүстээх үлэ салҕанар. Көмөлөрө Кыайыыны чугаһатарыгар бигэ эрэллээхтэр.
Дмитрий Титов.
