Аллараа Бэстээхтээҕи култуура дьиэтигэр үөрүүлээх түгэн буолла. Мэҥэ Хаҥаластааҕы нэһилиэнньэ социальнай көмүскэллээх буолуутун кэлим киинин социальнай педагога, үс кинигэ, «Айыы Сиэнэ бухатыыр» олоҥхо ааптара Варвара Бурнашева саҥа кинигэтин сүрэхтээн, ааҕааччыга бэлэх уунна.
Бу киэһэ бары кэлбит дьон хоһоон алыбыгар уйдаран, ис сүрэхтэн айыллыбыт хоһооннору сэргии иһиттилэр, аахтылар. Хомуурунньукка төрөөбүт дойдуга, ийэҕэ, оҕоҕо, дьиэ кэргэҥҥэ тапталы, бэриниилээх буоларга, оҕо иитиитигэр, дьиэ кэргэн сайдарыгар олук уурар суолталаах хоһооннор тиһиллэн киирдилэр. Хас биирдии киһи олоҕун усталаах туоратыгар кэрэни эрэ кэрэхсээн, үтүөнү эрэ түстээн, айылҕаны кытта биир санаанан, олох эргииринэн сайдыахтаах, олоруохтаах. Бу буолар олох, көлүөнэ ситимэ.
«Солнышко» уһуйаан иитиллээччилэрэ «Мин кэрэ дойдум — Төхтүрүм» хоһоону ааҕан айар биэчэри аспыттара суолталаах буолла: оҕону кыра эрдэхтэн төрөөбүт дойдутун таптыырга үөрэтии, уһуйуу кэнчээри ыччаппыт дойдуга бэриниилээх буола улаатарыгар иитиини кэрэһэлиир.
Ааптар хоһоонноруттан түмэн оҥоһуллубут «Сахам сирин таптыыбын» композицияны Анна Гоголева, Галина Никифорова салалталарынан Аллараа Бэстээх иккис оскуолатын уолаттарын аахпыттара кэлбит дьон болҕомтотун тарта. Оҕолор «Сахам сирэ, эн бааргын», «Мин Мэҥэ сиригэр төрөөммүн», «Бэстээх – Мэҥэ киинэ», «Сахам сирин сайына», «Дойдубар саас кэллэ» өрө күүрүүлээхтик, ис сүрэхтэриттэн киэн тутта аахтылар. Кэрэттэн кэрэ айылҕалаах дойдубут сайда-үүнэ турдун!
М.Е.Попов аатынан Аллараа Бэстээх оскуолатын уолаттара (сал.Саргылаана Мохначевская) Ийэ сиргэ, дойдуга бэриниилээх буолууну, ытыктабылы үөскэтэр «Кыайыы күнэ», «Сэрии сылын оҕото», «Дорообо, буойун саха уола!», «Оо, истэҕит дуу?» хоһооннору ааҕан дьону долгуттулар, истээччи дууһатын таарыйдылар.
Эҕэрдэ тылы Мэҥэ Хаҥаластааҕы нэһилиэнньэ социальнай көмүскэллээх буолуутун кэлим киинин салайааччыта Иван Шестаков эттэ, күннэтэ оҕо аймах, дьиэ кэргэн туһугар кыһаллар, ыал олоҕо тупсарын, сайдарын туһугар үлэлиир киин үлэһиттэрэ «Оҕо харахтара», «Ис санаа» хоһооннору ааҕан, оҕону иитии суолталааҕын арыйдылар.
Ийэ – дьиэ кэргэн тутаах киһитэ, аанньала. Мин ийэм – сэрии сылын оҕото, үлэ бэтэрээнэ, «Ийэ килбиэнин 2-с истиэпэнэ» мэтээллээх Зоя Дмитриевна Иванова-Лебедева. Ийэ тапталын иҥэринэн улааппыт оҕо, олоххо кытаанах тирэхтээх, бэлэмнээх, дьоллоох олохтоох киһи буола үүнэрэ чахчы. Бу күн ийэҕэ анаммыт «Мин ийэм», «Ийэм аһа дэлэгэй», «Ийэм чэйэ» хоһооннору балыыһа үлэһиттэрэ, үрүҥ халааттаах аанньаллар аахпыттара истиэхтэн кэрэ, нарын иэйиини үөскэттэ. Ийэлэри харыстыах, өрө тутуох, Күн сиригэр олох биэрбит дьоммутун сыаналыах.
Аллараа Бэстээх дьахталларын уонна «Алгыс» настаабынньыктар сэбиэттэрин мааны хотуттара дьахтар киһиэхэ ананар истиҥ, суолталаах хоһооннору бүгүн көтүттүлэр. «Сахам мааны дьахтара», «Анабыл аанньалга», «Дьүөгэлэрим — кыргыттарым!» — дьахтар киһи сирдээҕи аналын хоһуйаллар, ийэ, дьахтар оруолун арыйар хоһооннор киһи сүрэҕэр сылаастык долгутан киирэллэр.
Бу дьоро киэһэни бииргэ үлэлиир, алтыһар Павловскай орто оскуолатын социальнай педагогтара, иитэр-үөрэтэр салаа салайааччыта, бииргэ үөрэммит оҕолорум, студеннаабыт кэллиэгэлэрим, аймах-билэ дьонум, бииргэ төрөөбүттэрим, дьүөгэлэрим, Майатааҕы «Түмэн» уопсастыбаннай тэриллии кэлэн эҕэрдэ бастыҥын анаатылар, хоһооҥҥо киирбит хоһуйуллубут дьон үөрдүлэр-көттүлэр.
Тапталлаах учууталбар Н.П.Карповаҕа «Учуутал, эн үрдүк ааккар», «Оҕо сааһым доҕотторо», «Собуот дьиэтин олбуора», «Оҕо сааһым харыйата», «Эдьиий», «Балтыларым», «Бэстээх мааны дьахталлара» уонна да үгүс элбэх хоһоон ытыс тыаһынан доҕуһуолланна.
«Көҥүл талыы», «Киһилии киһи кэрэхсэниэ» хоһооннору Сергей Шарин, Дьулус Аргунов ааҕаннар дириҥ толкуйга түһэрдилэр, олоххо сыһыаны, көрүүнү уларытар, чопчулуур ис хоһоонун арыйдылар.
«Айыы Сиэнэ бухатыыр» олонхо айыллыбыта иккис сылыгар барда. Сиэрдээх, күүстээх санаалаах, киһилии киһи буоларга, саха сиэрин тутуһан, үрдүк айыыларга сүгүрүйэн, айылҕалыын ситимнэһэн, саха буолан сандаарыах, киһи буолан килбэйиэх. Ылан ааҕыҥ, Айыы Сиэнэ бухатыыр суолун билиҥ, тэҥҥэ айаннаһыҥ диэн ыҥырабын.
Аллараа Бэстээхтээҕи култуура дьиэтэ, бибилэтиэкэ, Олоҥхо дьиэтэ биир ситимнээхтик үлэлии сылдьаллара киһи санаатын көтөҕөр. Мин кинилэри кытта кыттыһан, бииргэ үлэлэһэрбиттэн, бу сыллар тухары бокуойа суох дьонум-сэргэм туһа диэн үлэлиирбиттэн астынабын, дуоһуйабын. Кинигэм сүрэхтэниитин тэрийэн ыытыспыккытыгар, дьоҥҥо-сэргэҕэ көтүппүккүтүгэр, эҕэрдэлэргитигэр махтанабын.
Кинигэм тахсарыгар өйөбүл буолбут Аллараа Бэстээх бөһүөлэгин дьаһалтатын баһылыгар Юрий Николаевич Колмаковка махтанабын.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх артыыһа Аида Иванова ылбаҕай ырыаны бэлэхтээн кэлбит дьон сүргэтин көтөхтө.
Сибэкки кэрэтин тутаммын,
Сибэкки курдук тылынным,
Дьахтары сибэкки киэргэтэр дииллэрин
Сүрэхтиин ылынным.
Бу киэһэ элбэҕи кэпсээтэ,
Бу үөрүү элбэҕи түстээтэ,
Бу дьол толору дьоллоото,
Бу түгэн эрэли үксэттэ.
Бу – айар үлэм киэһэтэ,
Бу – кутум тиллэр түгэнэ,
Бу – ааҕааччым бэлэҕэ, махтала,
Бу – кэрэ иэйиим дьоллонор тосхоло.
Варвара Бурнашева,
Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин туйгуна, Саха Өрөспүүбүлүкэтин социальнай эйгэтин туйгуна, Саха Өрөспүүбүлүкэтин гражданскай көҕүлээһин туйгуна.
