Арассыыйаҕа Аҕа дойдуну, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Ийэ дойдуну көмүскээччи итиэннэ дойду үрдүнэн Улуу Кыайыы 80 үбүлүөйдээх, Мэҥэ Хаҥалас улууһугар тыа хаһаайыстыбатын үһүс сылларынан тыа сирин олохтоохторо үрдүк эппиэтинэстээх үлэлэрэ бары хайысхаларга тахсыылаахтык саҕаланна.
2017 с. Артем Борисов бааһынай хаһаайыстыба тэринэн Доллу Бэрдьигэстээҕэр сахалыы холлоҕоһунан туттан сылы эргиччи үлэлиир 50 төбө ынах сүөһү турар хотонноох. Манна эбии таайыттан хаалбыт эргэ хотону туһанан, хаһаайын сыллата төбөтүнэн 50-тан итэҕэһэ суох сүөһүнү кыстатарга кыһаллар. Отторо-мастара тиийэр, эбии аһылыкка бурдук сиэтэллэр. Сүөһүлэри Чараҥҥа күннэтэ ойбоннору алларан уулаталлар. Хаһаайыстыбаларыгар бэйэлэрэ атыыр оҕустаах буоланнар, ынахтар 100 бырыһыан ууламмыттар. Төрүөх этэҥҥэ баран иһэр, билиҥҥитэ 14 ынах төрөөтө, 8 ынах төрүөхтээх. Сыллата “Хоту” кэпэрэтиипкэ 50-60 туонна үүтү дуогабардаһан туттараллар. Хаһаайыстыба аннынан 8 ыал үүтүн туттарар. Күһүн 5 сибиинньэ оҕотун атыылаһан кыстаппыттар, онтон сороҕо ситэн атыыламмыт итиэннэ 9 сылгыны көрөллөр-харайаллар.
Артем Ивановичка таайдара Еремей, Афанасий Баишевтар, доҕордоро Лука Попов үлэлииллэр. Кинилэр сарсыарда 6 чаастан саҕалаан хотонноругар тахсаллар. Ынахтарын билигин илиинэн, сайынын үүттэрэ элбээтэҕинэ аппараатынан ыыллар, уоннааҕыта барыта илиинэн үлэ. Икки дьиэнэн, икки хотонунан от-мас, эбии аһылык тиэйиитигэр уолаттар бырааттарыгар көмөлөһөн хардарыта сылдьаллар. Оттуур сирдэрэ тиийбэт буолан сыллата дьон сирин эттэһэн оттууллар. Манна ыраахтан-чугастан убайдар-бырааттар мустан кэлэн субуотунньуктаан көмөлөһөллөр. Ити курдук, аймаҕынан өйөһөн-өйдөһөн биир сүбэнэн үлэлээбиттэрэ быйыл 9-с сыллара. Хаһаайыстыба салайааччыта Артем Борисов үлэлиир усулуобуйаны тупсарар баҕалаах. Кини инникитин саҥа аныгы хотон туттар, сүөһүлэрин ахсаанын сыыйа элбэтэр былааннаах.
Бэрдьигэстээхтэр Төҥүлүттэн Бэдьимэҕэ диэри суоллара оҥоһуллан абыраммыттар. Манна тэрилтэ салайааччыта Александр Романовка махтаналлар. Билигин тыа суолун баттаһа отторун-мастарын тиэйэллэр.
Дьону-сэргэни үрүҥ аһынан, этинэн-арыынан хааччыйар үлэһит дьоммутугар чэгиэн доруобуйаны, таһаарыылаах үлэни, туруоруммут сыалларыгар ситиһиилэри баҕарыллар.
Марелла Баишева.
