Мэҥэ Хаҥалас улууһун Догдоҥо нэһилиэгин дьоно-сэргэтэ Майа олохтоохторугар уонна ыалдьыттарыгар анаан Д.Ф.Ходулов аатынан култуура киинигэр муус устар 17 күнүгэр “Дойдубут Догдоҥобут туһугар – биир сомоҕо буолан” аахсыйа кэнсиэри көрдөрдүлэр. Кэнсиэри олохтоох култуура киинин дириэктэрэ Айталина Иванова уонна фольклорга исписэлииһэ Николай Новгородов-Сиэрдээх Сэһэн иилээн-саҕалаан ыыттылар.
Тэрээһин ыҥырыылаах ыалдьыттарынан улуус дьаһалтатыттан персоналы уонна тэрийэр үлэ сулууспатын салайааччы Станислав Захаров, нэһилиэк кураатара Эмма Павлова, култуура управлениетын салайааччы Анна Исакова, улуус Ытык сүбэтин бэрэссэдээтэлэ Зиновий Игнатьев, “Эркээйиттэн” Марелла Баишева буоллулар.
Аахсыйа ааҕар-суоттуур хамыыһыйатыгар дьаһалта баһылыгын үпкэ солбуйааччыта Аскольд Винокуров, нэһилиэк дьокутаата Октябрина Скрыбыкина, ыччат, успуорт уонна дьиэ кэргэн исписэлииһэ Илья Кононов үлэлээтилэр.
Догдоҥо нэһилиэгин баһылыга Петр Сивцев аахсыйа-кэнсиэр сыалын-соругун билиһиннэрдэ:
- Бүгүҥҥү күҥҥэ кэлбит күндү ыҥырыылаах ыалдьыттарбытын, биир дойдулаах дьоммутун-сэргэбитин, үөрүүлээх тэрээһиммит аһыллыбытынан эҕэрдэлээн туран биһиги ыытар тэрээһиммитигэр кэлбиккит үрдүк суолталааҕын бэлиэтиибит. Ааспыт сылга кылгастык тохтоон аастахха, биһиэхэ Сомоҕолоһуу уонна Стратегия сыла этэ. Нэһилиэккэ көрүллэр үп таһынан араас хайысхаҕа аахсыйалары тэрийэммит 30 мөлүйүөн 700 тыһыынчалаах инбэстииссийэ киирэрин ситиспиппит. 2024 сылы Аҕа сылынан биллэрэн, саҥа хайысхалары киллэрэн 13 мөлүйүөн 700 тыһыынча эбии үп кэлэрин ситистибит. Социальнай хайысхаҕа 4 көмөнү олохтоотубут, 2 үөрэнээччигэ, 2 учууталга уонна уһуйаан иитээччитигэр, 4 дьиэ кэргэҥҥэ 160000 солкуобайдаах, ону сэргэ, аҕам саастаах дьоммутугар толору хааччыллыыны киллэриигэ толуйуу бэрээдэгинэн көмөнү оҥорорго былаанныыбыт. Онон бүгүн манна кылааккытын киллэрсэ кэлбиккитигэр махтанабын. Нэһилиэккэ 2 тэрилтэ: Алена Винокурова уонна Ян Иванов кэмиэрчэскэйэ суох “Тирэх” хаһаайыстыба тэринэн саҕалаатылар. Бу тэрилтэ араас социальнай бырайыактарга кыттан эбии үп кэлэрин ситиһиэхтээх. “Союз” кэпэрэтиип кыстыгы этэҥҥэ түмүктээн эрэр, бу күнтэн саҕалаан тэрилтэ пайщиктары ыларга ыҥырар, ол эбэтэр ырыынак сыанатыттан чэпчэки сыанаҕа эһиги идэһэҕитин булуоххутун сөп. Онон бу тэрилтэлэрбит тула түмсүөҕүҥ, өйөбүл буолуоҕуҥ, дьоммут-сэргэбит туруктаах буоларыгар социальнай бырагыраамалар үксүүллэригэр көмө буолуоҕуҥ, түмсүүлээх буоллахха социальнай хайысхалаах көмөлөр үптэрэ улаатыахтара, — диэн туран бастакынан олохтоох дьаһалта 14120 солкуобай харчылаах итиэннэ ОДьХХ уонна “Дойдум Догдоҥо” түмсүү кэмбиэрдэрин ааҕар-суоттуур хамыыһыйаҕа туттарда.
Майа олохтоохторугар бу киэһэ Догдоҥоттон төрүттээх ыччаттар, биир дойдулаахтара, биир түмсүүлээхтэрэ, доҕотторо ырыа-үҥкүү дьоро киэһэтин бэлэхтээтилэр. Майя Ноева салайааччылаах “Звездочка” балетнай устуудьуйа оҕолоро, “Сарыада”, “Кыталык” үҥкүү бөлөхтөрө, Н.И.Степанов-Ноорой сиэнэ Аксиния Степанова тойугунан, Айыллаан Пивоваров кырыымпаҕа сахалыы матыыптары оонньоон, В.П.Ларионов аатынан Майа орто агро хайысхалаах оскуолатын “Ноорой сиэттэрэ”, “Чугдаар” фольклор, “Догдоҥо бэтиэхэлэрэ” көр-күлүү бөлөхтөрө, Атасхаан, Степан Копырин , о.д.а кытыннылар. Хуор толоруутугар “Манчаары” ырыа, дьахталлар ансаамбыллара “Мин дууһам ыллыыр”, эр дьон ансаамбыллара “Доҕотторум”, Майатааҕы «Үһүс көлүөнэ оскуола» сахалыы таҥас кэллиэксийэтинэн, “Үрдэл” музыкальнай бириэмийэ 3 төгүллээх номинана, элбэх ырыа куонкуруһун лауреата, дипломана, оһуокай таһаарааччы, ааптар Николай Новгородов-Сиэрдээх Сэһэн Догдоҥоҕо анаан айбыт ырыатынан кэнсиэр дохсун ытыс тыаһынан арыалланна. Кэнсиэри байааҥҥа Захар Сидоров доҕуһуоллаата.
РФ уонна СӨ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ успуорка үтүөлээх үлэһитэ, сэрии сылын оҕото, педагогическэй үлэ, култуура уонна успуорт бэтэрээнэ, 5 нэһилиэк уонна улуус бочуоттаах олохтооҕо, СӨ Ытык кырдьаҕаһа, 85 саастаах Дмитрий Сыромятников-Кэрэһиннээх “Кэргэммэр” ырыаны ыллаабытын, ама, ким долгуйбакка истиэй? Ааспыт 2023 сылга дойдутугар култуура киинэ тутулларыгар ыытыллыбыт аахсыйа-кэнсиэргэ Александр Дмитриев-Чүмэчи “Эйиэхэ сибэкки биэрээри” ырыанан көрөөччү кутун туппута. Кинини улууска билбэт киһи суоҕа буолуо. Ырыаһытын сэргэ, дуобакка, саахымакка норуоттар икки ардыларынааҕы кылаастаах судьуйа, кэллиэксийэньиэр, уопсастыбанньык, кэтэх хаһаайыстыбатын билиҥҥэ диэри көрө сылдьар, улахан дьиэ кэргэн аҕа баһылыга буолар. Кини нэһилиэгин туһугар кимтэн да тугу да көрдөспөккө массыынатыгар олордо да барар-кэлэр үтүө үгэстээҕин бэлиэтиир тоҕоостоох.
Аахсыйа-кэнсиэргэ бастакынан билиэт ылбыт Бэстээххэ олорор, үлэлиир биир дойдулаахтарыгар 3 билиэти ылбыт Слепцовтар дьиэ кэргэн баһылыга, Бөкөлөр күтүөттэрэ Афанасий Никитич Неустроевка олохтоох дьаһалта уонна култуура киинин аатыттан сэмэй бэлэх туттардылар.
Күннэтэ сайдар-чэчириир, кэскиллээх ыччаттардаах, үтүө-мааны дьонноох Догдоҥо нэһилиэгэ салгыы сайдарын туһугар ыытыллыбыт аахсыйаҕа Майатааҕы “Түмэн” уопсастыбаннай холбоһук, Майатааҕы «Үһүс көлүөнэ оскуолата», И.Г.Тимофеев аатынан лиссиэй дириэктэрэ Татьяна Попова, саха тылын уонна литэрэтиирэтин учуутала Тамара Слободчикова, улуус дьаһалтатыттан Станислав Захаров, нэһилиэк оскуолатын дириэктэрин эбээһинэһин толорооччу Семен Эверстов, олохтоох култуура киинин аатыттан дириэктэр Айталина Иванова, ФАП салайааччыта, улуус дьокутаата Иван Пивоваров “Сахамедстрах” тэрилтэ улуустааҕы салаатын салайааччы Сардана Литвинцева, улуустааҕы үөрэх управлениетын эксплуатация отделын салайааччы Василий Сыромятников, Майа дьаһалтатын сүрүннүүр исписэлииһэ Жанна Тумусова, Майатааҕы “Чуораанчык” оҕо уһуйаанын сэбиэдиссэйэ Галина Захарова, оскуоланы 1983, 1987, 1997 сс. бүтэрбиттэр, Елена Трифонова, Екатерина Сивцева о.д.а. истиҥник эҕэрдэлээтилэр итиэннэ нэһилиэк дьонун түмэр маннык тэрээһиннэр ыытылла турдуннар диэн туран сэмэй кылааттарын киллэрдилэр.
Ааҕар-суоттуур хамыыһыйа аахсыйа кэнсиэргэ бу киэһэ, барыллаан, 150000 солкуобай харчы киирбитин иһитиннэрдэ.
Марелла Баишева.
