Ааҕааччыбыт махталын тиэрдэр
Майа сэлиэнньэтин олохтооҕо Елена Трифонова эрэдээксийэҕэ киирэн кэлэн “Мин бу күннэргэ сахалыы эмтэнэн чэпчээн сылдьабын. Онон махталбын үллэстиэхпин баҕарабын, эйиэхэ кэпсээтэхпинэ суруйуоҥ дуо?” диэтэ. Мин “Эркээйи” хаһыакка сыллата сурутан ааҕар киһибин үөрэ көрсөн сөбүлэһэн кини кэпсээниттэн суруйдум. Елена Ивановна олохтоохтук оҥостон олорон:
- Мин бу күннэргэ эдэр сааһым бииргэ ааспыт дьүөгэтигэр Дария Робертовна Владимироваҕа сахалыы сиэринэн-туомунан ыраастанным. Урут хаһан да итинник эмтэниигэ, ыраастаныыга сылдьыбатаҕым. Дария идэтинэн медик. Кыһын устата дэлби ыалдьаммын Дария ыраастыыр, хаанныыр, массаастыыр сураҕын истэммин, киһи билэр киһитигэр эмтэнэн көрүөххэ, диэн санаа киирдэ. Мин урукку өттүгэр сахалыы эмчиттэргэ эмтэммэтэҕим эрээри бу сырыыга билэр киһим уонна анал идэлээх диэммин ыҥырдым.
Дария Робертовна дьиэбэр ыҥырбыппар тута сөбүлэһэн кэллэ. Хомус тыаһын муусукатын холбоото уонна хараххын симэн бэйэҕин иһиллэн, босхо ыытан кэбис диэтэ. Мин, дьэ, туох буолар эбит диэн турдум. Дария бастаан үөрэ отун уматан сыт таһаарда уонна дэйбииринэн, чуораан тыаһынан ыраастаата. Уоһун иһигэр ботугураан тугу эрэ көрдөстө. Мин ол туран нухарыйан киирэн бардым. Харахпар күп-күөх алаас көһүннэ. Онно дьон бөҕө, оҕо бөҕө ыһыахтыы сылдьаллар эбит. Бээ, аны туран аата охтон түһүөм диэн уһукта сатаатым. Ону билбит курдук Дария ороҥҥо сытыарда уонна киһи сэттэ ойбонноох, билигин ойбонноргун ыраастыахпыт диэтэ. Бэйэм ыалдьар сирбин билэр буоламмын, онон аһыйан барбытыгар дьиктиргээтим, ыалдьыбат сирбэр туох да биллибэтэ, эмиэ нухарыйан бардым. Хомус тыаһыгар уйдаран ханна эрэ айаннаан эрэбин, суол олох нэксиэтэ суох, эмиэ кыратык утуйан ыллым. Итинник миигин балай да уһуннук ыраастаата, эмтээтэ. Мин ити кэнниттэн олох көхсүбүттэн туох эрэ наһаа ыарахан түспүт курдук буоллум, олус чэпчээтим.
Дьоҥҥо туһалыыр эмчит сылдьар эбит диэммин сыаналаатым, ол иһин бу тапталлаах хаһыатым нөҥүө махталбын тиэрдэбин”, диэтэ.
Елена Ивановна туһунан бэрт кылгастык сырдаттахха, кини Чурапчы улууһугар Хайахсыт нэһилиэгэр 1959 с. ахсынньы 11 күнүгэр Иван Петрович, Февронья Иннокентьевна Афанасьевтар диэн 7 оҕолоох дьиэ кэргэҥҥэ сэттис оҕонон Күн сирин көрбүт. Иван Петрович, Февронья Иннокентьевна Афанасьевтар Чурапчы көһөрүллүүтүн кыттыылаахтара. Афанасьевтар Эдьигээн улууһугар икки оҕолорун илдьэ тиийэн 2 сыл олорон баран кэлэн Кэтит Күөл диэн алааска олохсуйан олорон Эрилик Эристиин аатынан холкуоска үлэлээбиттэр. Сут-кураан сылларга аччыктааһыны, тоҥору-хатары билбит төрөппүттэрэ кыра кыыстара Елена 6 саастааҕар утуу-субуу ыалдьаннар олохтон эрдэ барбыттар.
Тулаайах хаалбыт 7 оҕону Бүлүүтээҕи педагогическай училищены бүтэрэн кэлэн Өлөчөйгө ыал буолбут учуутал идэлээх эдьиийдэрэ Мария Ивановна Билюкина иитэн киһи-хара буолбуттар. Елена Ивановна Бөкөҕө, Өлөчөйгө, Майатааҕы “Мичил” уһуйааҥҥа ньээҥкэнэн, иитээччинэн уопсайа 40-чэ сыл үлэлээбит үлэ бэтэрээнэ.
Елена Ивановна, Егор Николаевич Трифоновтар 1980 с. ыал буолуохтарыттан сүөһү-ас тутан ньир-бааччы олороллор. Икки оҕолоохтор, үс сиэннээхтэр. Егор Николаевич Ленин аатынан сопхуоска “Манчаары” отделениетыгар пиэрмэ ис-тас үлэтигэр бэриниилээхтик үлэлээн, тырахтарыыстаан бастыҥнарга ааттаммыт үлэ бэтэрээнэ буолар, билигин сүөһүтүн-аһын энчирэппэккэ көрөр. Елена, Егор Трифоновтар бэйэлэрэ оҥорон таһаарар бородууксуйаларынан Майа сэлиэнньэтигэр ыытыллар, ону тэҥэ улуус таһымнаах быыстапка-дьаарбаҥкаларга мэлдьи ситиһиилээхтик кыттаннар бэйэлэригэр дьоҕус да буоллар дохуот оҥостоллор. Кинилэр олохтоохтору дьиҥнээх, доруобай аһынан-үөлүнэн хааччыйан сэлиэнньэ чөл, чэгиэн туруктаах буоларыгар сэмэй кылааттарын киллэрэллэр.
Марелла Баишева.
