Ахсынньы 21 күнүгэр Д.Ф. Ходулов аатынан култуура киинигэр “Майа сэлиэнньэтэ” тыа сирин түөлбэтин дьаһалтата сылы түмүктүүр тэрээһинигэр сэлиэнньэ сайдыытыгар тус кылааттарын киллэрсибит бастыҥтан бастыҥнары чиэстиир “Бастыҥ-2023” бириэмийэни туттарыы дьоро күнэ үрдүк таһымнаахтык ыытылынна.
Манна Майабыт үүнэрин-сайдарын туһугар ситиһиилээхтик үлэлиир-хамсыыр, сайдыы суолунан сарсыҥҥыны салайсар ураты аныгы көрүүлээх үөрэх, култуура, тыа хаһаайыстыбата, доруобуйа харыстабыла, нэһилиэнньэни араас өҥөнөн хааччыйар атыы-эргиэн тэрилтэлэрин, сэлиэнньэ аатын киэҥ эйгэҕэ бэйэлэрин ситиһиилэринэн элбэхтэ ааттаппыт спортсменнар, тэрилтэлэр, ыытыллар бары тэрээһиннэргэ көхтөөхтүк кыттыбыт уопсастыбанньыктар чиэстэннилэр.
“Бастыҥ уопсастыбаннай түмсүү” анал ааты Мария Дмитриевна Лукина салайааччылаах “Түмэн” уопсастыбаннай холбоһук иһинэн үлэлиир Анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар 200-тэн тахса толору кэмпилиэк таҥаһы тигэн ыыппыт Федора Ивановна Наумова салайааччылаах иис сыаҕа ылла. Федора Ивановнаҕа Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэн судаарыстыбаннай Мунньаҕын дьокутаата, Саха национальнай көрдөрөр-иһитиннэрэр хампаанньа генеральнай дириэктэрэ Олег Марков “Бастыҥ” бриллиант таастаах кыһыл көмүс суруктаах анал ааты итиэннэ “Саха Сирэ” хаһыат сыл аҥардаах сурутуутун бэлэх туттарда. “Бастыҥ уопсастыбанньык” анал аатынан Евдокия Петровна Семенова ааттанна. Киниэхэ үөһээ ааттаммыт наҕарааданы СӨ үтүөлээх суруналыыһа, “Саха Сирэ” хаһыат уопсастыбанньыктары, уопсастыбаннай үлэлээх тэрилтэлэри анаан сырдатар кэрэспэдьиэнэ Елена Потоцкая туттарда.
Александра Иннокентьевна Кузьмина салайааччылаах “Сайдыы” түөлбэ “Бастыҥ түөлбэ” ааты ылла. Киниэхэ наҕарааданы Мэҥэ Хаҥалас улууһун баһылыгын социальнай боппуруостарга уонна имиджевай бэлиитикэҕэ солбуйааччы Альбина Григорьева, “Сыл бастыҥ ыала” анал ааты ылбыт Клавдия Владимировна, Василий Прокопьевич Тихоновтарга улуустааҕы дьиэ кэргэн управлениетын салайааччы Октябрина Кулешова туттардылар.
“Бастыҥ көхтөөх тэрилтэ” Екатерина Петровна Романова салайааччылаах “Кэнчээри” оҕону сайыннарар кииҥҥэ «Саханефтегаз” Майатааҕы филиалын салайааччыта Анастасия Федорова, “Бастыҥ урбаанньыт” Павел Сидорович Саввиҥҥа Ил Түмэн дьокутаата Тихон Скрябин, “Бастыҥ амарах санаа” Марелла Афанасьевна Баишеваҕа Анал байыаннай дьайыы волонтера Алена Лебедкина, “Бастыҥ кэтэх хаһаайыстыба” Ангелина Егоровна Скрябинаҕа Ил Түмэн Сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин эҕэрдэ бастыҥын этэн туран “Бастыҥ” наҕараадалары туттардылар.
Оскуола оҕолоругар “Сыл бастыҥ спортсмена” Эрсан Сыроватскайга Ил Түмэн дьокутаата, култуура уонна ускуустуба коллеһын дириэктэрэ Захар Никитин, улахан дьоҥҥо “Сыл бастыҥ спортсмена” Эдуард Эдуардович Афанасьевка улуус дьокутаата Иван Пивоваров, бэтэрээннэргэ “Сыл бастыҥ спортсмена” Петр Иннокентьевич Барашковка успуорт бэтэрээнэ Александр Попов, адаптивнай успуорка “Сыл бастыҥ спортсмена” Любовь Павловна Саввинаҕа инбэлииттэр уопсастыбаларын салайааччы Тамара Пермякова “Бастыҥ” бириэмийэни туттарар чиэскэ тигистилэр.
“Сыл бастыҥ тириэньэрэ” Ариан Дмитриевич Монастыревка успуорт бочуоттаах бэтэрээнэ Афанасий Илларионов, “Сыл бастыҥ үлэһитэ” Артем Владимирович Бикетовка улуустааҕы Дьарыктаах буолуу киинин салайааччы Федор Белолюбскай, “Бастыҥ волонтер” Евдокия Андреевна Сидороваҕа улуустааҕы култуура управлениетын мэтэдьииһэ Александр Кулешов үөрүүлээхтик туттардылар.
Маны сэргэ, “Майа – дойдум барахсан” бэлиэнэн “Кэрэли” эбии үөрэхтээһин киинин педагога Нина Ильинична Слободчикова уонна “Мичил” оҕону сайыннарар киин иитээччитэ Мотрена Сыдыкбекова наҕараадаланнылар.
“Майа сэлиэнньэтэ” тыа сирин түөлбэтин баһылыга Алексей Неустроев бастыҥнары чиэстиир маннык үрдүк таһымнаах тэрээһин ыытыллыбытыгар бииргэ үлэлиир кэлэктиибигэр, сэлиэнньэ тэрилтэлэригэр, успуонсардарга, волонтердарга махтанна.
— Бу сылы биһиги Аҕа сылынан биллэрбиппит мээнэҕэ буолбата. Аҕаларбыт элбэҕи үлэлээтилэр. Туох баар субуотунньуктарга, араас хабааннаах хамсааһыннарга, күрэхтэһиилэргэ барытыгар көхтөөхтүк кыттан инники күөҥҥэ сырыттылар. Маннык дьонноох буоламмыт ханнык да үлэттэн толлубаппыт, күннээҕи кыһалҕаларбытын барытын кыайабыт уонна кыайыахпыт, сарсыҥҥы күҥҥэ эрэллээхпит. 2024 сылы Майа сэлиэнньэтигэр Чөл олох сылынан биллэрэбит. Чөл олохтоох, сырдык ыра санаалаах буолуоххайыҥ, кэнчээри ыччаттарбыт үүнэллэригэр-сайдалларыгар өссө күүскэ үлэлиэҕиҥ-хамсыаҕыҥ диэн ыҥырабын, — диэтэ.
Майа сэлиэнньэтин баһылыгын чаһылаах Бочуотунай Грамотатынан “Чуораанчык” оҕону сайыннарар киин настаабынньык педагога Наталья Афанасьевна Шарина, “Кэнчээри” оҕону сайыннарар киин иитээччитэ Сардаана Алексеевна Аввакумова, сэлиэнньэ бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Павел Васильевич Жирков, уопсастыбанньыктар Егор Захарович Кычкин, Прокопий Егорович Дьячковскай, Николай Федорович Жирков, Иван Владимирович Лыткин наҕараадаланнылар.
Итини сэргэ, олохтоох дьаһалта Грамотатынан Майатааҕы киэһээҥҥи оскуола дириэктэрэ Валентина Петровна Стручкова, “Сардаана” оҕону сайыннарар киин иитээччитэ Сахаайа Артемьевна Афанасьева бэлиэтэннилэр. Быйылгы сылга көхтөөхтүк кыттыбыт аҕалар “Үтүө суобастаах үлэтин иһин” өйдөбүнньүк мэтээлинэн наҕараадаланнылар. Кинилэринэн сэлиэнньэ аҕаларын сэбиэтин салайааччы, 2-с №-дээх баһаарынай чаас суоппара Егор Петрович Новиков, “Сахатранснефтегаз” АУо Мэҥэ Хаҥаластааҕы учаастагын маастара Виталий Жирков, уопсастыбанньык, бэйэ дьарыктаах Ян Егорович Мохначескай, Мэҥэ Хаҥаластааҕы ДьУоКХ “Теплоснаб” учаастагын маастара Василий Дмитриевич Окороков, “Мэҥэтутуу” ПК старшай прораба, СӨ үтүөлээх тутааччыта Алексей Прокопьевич Захаров буоллулар.
“Бастыҥ” бириэмийэ номинааннарын эҕэрдэлии улууспут баһылыга Дмитрий Тихонов кэлэн кэс тылын тиэртэ:
— Бүгүн бу тэрээһини көрө олорон улууска эрэ буолбакка өрөспүүбүлүкэҕэ бастыҥ дьону бэлиэтииргэ холобур буолар тэрээһин диэн бүк эрэнним. Биһиги Майабыт үгүс бастыҥ үлэһит дьонноох буолан сыллата тэтимнээхтик сайдар. Кэлэр сылга улууспутугар “Мэҥэтутуу” тэрилтэтэ бастакы 7 мэндиэмэннээх лифтээх дьиэни тутан олоххо киллэриэ. Кыайыы монуменын тутан саҕалыахпыт, “Таптал көлүччэтэ” саҥардыллыа, суолларбытын оҥоруохпут. Бу барыта баһылык санныгар сүктэриллэр улахан эппиэтинэс буолар. Онно Майабыт дьоно-сэргэтэ түмсүүлээхтик уонна үрдүк таһымнаахтык үлэлиэхтэрэ диэн эрэнэбин. Миэхэ үлэбэр-хамнаспар көмө-тирэх буолан кэлбиккитигэр сүһүөхтээх бэйэм сүгүрүйэн туран махталбын биллэрэбин уонна бу “Бастыҥ” бириэмийэни олохтообутун иһин Алексей Иннокентьевичка Эҕэрдэ сурукпун туттарабын, — диэтэ.
Мэҥэ Хаҥалас улууһун баһылыгын Бочуотунай грамотатын В.П.Ларионов аатынан Майатааҕы орто оскуола алын сүһүөх кылаастарын настаабынньык педагога Елена Николаевна Ильина уонна Ф.Г. Охлопков аатынан орто оскуола дьиэҕэ үөрэтэр настаабынньык педагога Надежда Дмитриевна Игнатьева туттулар.
Кылгастык сырдаттахха, Майа сэлиэнньэтигэр 2023 сыл Аҕа сылынан биллэриллэн үгүс тэрээһиннэр ыытыллыбыттара, саҥа бачыымнар олоххо киирбиттэрэ. Манна эр дьон бары ыытыллар субуотунньуктарга күргүөмүнэн көхтөөхтүк кыттан суолу оҥорууга, сааскы халаан уута ааһарыгар ханаабалары хаһан турбалары түһэриигэ, бөх кутуллар сирин бэрээдэктээһиҥҥэ, сатыы дьон сылдьарыгар суолу-ииһи, Комсомольскай болуоссат хаарын ыраастааһыҥҥа, оҕолор оонньуулларыгар хоккейдыыр корд мууһун оҥорууга, саҥардыллан тутуллар Кыайыы монуменын көтүрүүгэ үлэлээтилэр. Соҕотох олорор аҕам саастаахтарга, тыыл бэтэрээннэригэр анаммыт көмө аахсыйаларга кыттан Ньукуолуҥҥа сааскы кус амсаттылар, анал байыаннай дьайыыга сылдьар уолаттардаах дьиэ кэргэттэргэ, доруобуйаларынан хааччахтаах дьоҥҥо муус ылан тэлгэһэлэригэр тиэйэн биэрдилэр. Эр дьон түмсүүтэ тэриллэн, куту-сүрү бөҕөргөтүүгэ тэрээһиннэр ыытылыннылар. Үгүс дьону хабан эр дьон оһуохайа ыытыллыбыта. Култуура уонна успуорт эстэпиэтэтигэр бастакытын эр дьон оһуохайын күрэхтэһиитэ ыытыллыбыта. Бу саҕалааһын үтүө үгэс быһыытынан салҕанан барыахтаах. Чөл олоҕу, успуорду көҕүлээһиҥҥэ керлинг күрэхтэһиитэ, спортсменнар барааттара, сарсыардааҥҥы эти-хааны чэбдигирдэр хамсаныылар, байыаннай-патриотическай оонньуулар, «Майаттан – Москваҕа” марафон чэрчитинэн маассабай сүүрүү ыытыллан элбэх киһини хаппыттара. Баһылык Алексей Неустроев көҕүлээһининэн Физкултуурунай хамсааһын 100 сылынан уонна Аҕа сылын чэрчилэринэн “Бэйэни өрө тардыныы” бырайыак үлэтин саҕалаабыта. Сыл саҕаланыыта 150-тан тахса дьарыктанар турниктаах дьиэ кэргэн баар эбит буоллаҕына, сыл бүтүүтэ 400-тэн тахса ыалга баара бэлиэтэммит. Бу дьон-сэргэ түмсүүлээх буолан элбэх үлэ барбытын туоһута буолар.
Өрөгөйдөөх тэрээһини Саха иһитиннэрэр-көрдөрөр хампаанньа дьиэ кэргэн туһунан иһирэх биэриитин ыытааччылара Сардаана, Александр Лукиннар иилээн-саҕалаан дьоһуннук ыыттылар. Саха эстрадатын чаҕылхай сулустара Санита Ай, Эрхан, Далаана уонна эдэр ырыаһыт Евгения Шамаева ырыаларын-тойуктарын бэлэхтээтилэр. Бу күн бастыҥ уот-күөс, бастыҥ тыас-уус көрөөччүлэри сүргэбитин көтөхтө.
«Бастыҥ” бириэмийэ успуонсардарынан дойдулара сайдарыгар кыһаллан туох баар сатабылларын ууран үлэлиир-хамсыыр урбаанньыттар, тэрилтэлэр: “Мэҥэтутуу” кэпэрэтиип, “Агрострой”, “Тимир оһуор” оҥорон таһаарар тэрилтэлэр, урбаанньыттар Андрей Гаврильевич Слепцов, Ньургуйаана Ивановна Чиряева, Владимир Гаврильевич Яковлев, Павел Сидорович Саввин, “Лира” кондитерскай сыах, “Майа сайына” кафе, “An and Di” сибэкки атыылыыр, “Сардаана”, “Күн”, “Нужные вещи” маҕаһыыннар буоллулар.
Майа дьаһалтатын баһылыга Алексей Иннокентьевич Неустроевка, дьаһалта эдэр, эрчимнээх, саҥалыы көрүүлээх үлэһиттэригэр үлэ бары хайысхатын хабан бастыҥнары чиэстиир “Бастыҥ” өрөгөй тэрээһини оҥорон үрдүк үөрүүнү, киэн туттууну бэлэхтээбиккитигэр наҕараадаламмыттар ааттарыттан барҕа махталбытын тиэрдэбит. Бу наҕараада биһиэхэ үрдүк эппиэтинэһи сүктэрэр. Улууспут, сэлиэнньэбит салгыы сайдалларын туһугар кыахпыт тиийэринэн көхтөөхтүк кыттыахпыт диэн эрэннэрэбит.
Марелла Баишева.
